Deze avond stond in het teken van “Paradigm Shift”. Dat is een term die in de jaren zestig van de vorige eeuw in de wereld van natuurwetenschappen is geintroduceerd door Thomas Kuhn. Hij beschreef daarmee de plotselinge omwentelingen in het denken over de wereld. Dachten we vroeger dat de zon om de aarde draaide; sinds Copernicus weten we dat de aarde om de zon draait. In de jaren negentig is de term door de marketing wereld “gekaapt” en gepopulariseerd als term voor veranderingen in manieren van naar de economische werkelijkheid aan te kijken. Klantgericht ondernemen als denkrichting kun je opvatten als zo’n drastische verandering in denken met betrekking tot bedrijfsvoering.

Presentaties

Courage!...over nieuwlichters en dwarsliggers - Ruud Roemer
Ruud heeft lange tijd in de farmaceutische industrie gewerkt en nam die omgeving als uitgangspunt voor zijn betoog. De farma-wereld heeft heel lang, uiterst winstgevende business gebouwd gebaseerd op gepatenteerde producten. Technologie, beheersbare processen en strakke sturing waren de ingrediënten voor succes. Steeds meer is dat op gespannen voet komen te staan met maatschappelijke doelen (80% van de wereldbevolking heeft geen toegang tot medicijnen), veranderende normen en waarden en persoonlijke ontwikkeling van individuen in de organisatie. Een andere manier van kijken wordt dan noodzakelijk. Ook in andere omgevingen zoals de auto industrie dient die noodzaak zich. Ruud illustreerde dat aan de hand van de mislukking van Ford in India en het succes van Tata daartegenover. Ruud ziet een verschuivingen van structuur naar leadership en van rechtlijnige processen naar lerende organisaties. Hoe die toekomst er uit gaan zien is natuurlijk onzeker maar ontegenzeggelijk drastisch anders dan we nu kennen. Het vergt moed (Courage!) die onzekere toekomst onbevangen tegemoet te zien.

De doorbraak economie – Adriaan Wagenaar
We zijn gewend te denken dat naarmate mensen ouder worden ze meer leren. Vergeten wordt dat we ook de vanzelfsprekendheden van kinderen afleren. Kinderen stellen vragen die we als volwassene niet meer aan de orde durven stellen (“waarom is de lucht blauw?”), hebben vertrouwen in hun eigen kunnen (“natuurlijk kan ik zingen, dansen en tekenen”) om maar eens paar voorbeelden te noemen. Volwassen mensen komen terecht in begaande paden die ze niet meer durven te verlaten.
Een grootschalig Harvard onderzoek naar fundamentele doorbraken heeft de volgende faalfactoren aan het licht gebracht: inertia, kort termijn denken, en onverschilligheid. De genoemde factoren kenmerken bedrijven die niet in staat zijn echt te veranderen. Succesvolle patroondoorbrekers zijn bedrijven die de ruimte geven aan “insultants”. Medewerkers (meestal niet op CEO niveau) die alles ter discussie durven te stellen en daardoor ruimte scheppen voor verandering. Die drastische andere manieren van kijken die revolutionaire veranderingen teweeg kunnen brengen illustreerde Adriaan in zijn slotbetoog aan de zogenaamde zoutmars van Ghandi. Hij bracht de Indiase bevolkig in beweging door hen aan te sporen bij elke stap die hij zette een vlag uit te hangen als protest tegen de Britse overheersing. Aan het einde van zijn mars was de basis van de omwenteling gelegd. Slotvraag van Adriaan was: “is het tijd voor een paradigm shift”? Daarover werd nog lang en levendig gediscussieerd door de aanwezigen.