Uitgebreide documentatie, veel klantinzichten, verwijzingen naar andere boeken en persoonlijke voorbeelden maken Ontmoet de Xceptionals waardevol voor mij. De 7 cases over extreem klantgerichte Nederlandse bedrijven - de Xceptionals - zijn een mooie aanvulling. Bovendien is het een praktisch boek. Het is opgedeeld in 3 delen en deel 3 biedt een uitgewerkt stappenplan. Dat stappenplan is goed toepasbaar om klantgerichtheid verder te ontwikkelen over de assen 'klantbeleving' en 'het goed doen voor mens en maatschappij'. Volgens Piksen moeten bedrijven zich namelijk focussen op de weg: 'van operational excellence naar oprechte betrokkenheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid.'

Deel 1: Klantvriendelijkheid inzichten en trends
Deel 1 geeft een mooie terugblik hoe klantgerichtheid steeds belangrijker is geworden voor bedrijven. Vanaf 2007 doet de auteur onderzoek naar 'Het Klantvriendelijkste bedrijf van Nederland'. De inzichten en ontwikkelingen tot 2019 zijn in dit boek verwerkt.

Klantgerichtheid in vogelvlucht vanaf 2007
Hij constateert dat het begrip klantvriendelijkheid is veranderd. Nu zijn vooral customer service en customer experience belangrijke termen om te gebruiken. In het boek vertelt hij ook over de 5 gouden regels van klantgerichtheid waarmee het onderzoek in 2007 is gestart. Het zijn de regels om te toetsen in hoeverre een bedrijf klantgericht is. In het boek laat hij ook zien dat je het goed deed als je deze 5 regels op orde had. Kanten wisten dan zeker dat ze goed werden geholpen. Deze regels hielpen bedrijven vooral om meer gemak te bieden.

Wees oprecht betrokken bij de klant
In 2012 kwam daar nog een gouden regel bij: 'Wees oprecht betrokken bij je klant'. Onderbouwing daarvoor geeft hij met het boek De beleveniseconomie van Joseph Pine en James Gilmore. Dit boek maakt namelijk duidelijk dat je altijd moet uitgaan van het verhaal van de klant en zijn customer experience. Hij illustreert dit op een leuke manier met een persoonlijke brief die hij heeft ontvangen van de nieuwe leraar van de basisschool van zijn oudste dochter en een grappige sketch van cabaretier Hans Sibbel over 'het perfecte terrasje'.  Hierdoor je precies snapt wat er bedoeld wordt met: 'Wees oprecht betrokken bij je klant.'

Heb oog voor mens en maatschappij
Ook 6 gouden regels zijn niet genoeg om de meest klantgerichte organisatie te zijn. Vanaf 2018 koppelen consumenten aandacht voor maatschappelijke thema's zoals duurzaamheid en oog hebben voor de samenleving steeds meer aan klantgerichtheid.  Daarmee is maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en de wijze waarop je als bedrijf daaraan invulling geeft een belangrijk criterium geworden en is regel 7 geboren: 'Heb oog voor mens en maatschappij'.

Deel 2: het nieuwe speelveld van klantvriendelijkheid
In deel 2 van het boek gaat Piksen verder in op sustainable experience en op welke wijze daar invulling aan kan worden gegeven vanuit MVO-invalshoek. Ook legt hij uit hoe de Xceptional matrix werkt, waarbij de y-as invulling moet geven aan customer experience en de x-as aan sustainable experience. Daarbij gaat hij ook dieper in hoe een bedrijf waarde kan toevoegen aan sustainable experience: van milieu tot sociaal beleid. Volgens Piksen is er een nieuw speelveld van klantgerichtheid, waarbij bedrijven het goed doen op 2 aandachtsgebieden: customer experience en sustainable experience.

Groeipad naar Xceptional
Meestal doen commerciële bedrijven het beter op de as van customer experience, terwijl ideologische bedrijven juist excelleren op sustainable experience. De echte koplopers zijn volgens hem de bedrijven die het op beide vlakken goed doen en zich daarmee onderscheiden als Xceptionals. Om Xceptional te worden, is het van belang om een visie te ontwikkelen op waardecreatie en beleid uit te werken voor mens en maatschappij. Moet je direct op 2 assen versnellen? Als je maar een keuze maakt daarop verbetert. Om een keuze te kunnen maken moet je antwoord kunnen geven op 2 essentiële vragen: 'Wie zijn je klanten nu en in de toekomst?' en 'Wat is jouw belofte aan je klanten en je medewerkers?' Op basis daarvan kun je je groeipad bepalen.

7 groene principes van sustainable experience
Stel dat je kiest om je sustainable experience te verbeteren, dan kun je dat toetsen aan de 7 groene principes van sustainable experience. Dat zijn de principes die de klant hanteert om te beoordelen in hoeverre je nu echt maatschappelijk betrokken bent. Deze principes variëren van eerlijkheid, naar oog voor het milieu tot sociale betrokkenheid. Vervolgens laat hij zien dat initiatieven van bedrijven vaak gelijktijdig invulling geven aan meerdere principes. En hoe pak je dat nu aan? Daarvoor is een handig stappenplan opgenomen: The Shared Value Framework van Tim Mazajchik (2019) om in 7 stappen te komen tot een verbeterde sustainable experience.
Tot slot gaat hij in dit deel nog in op wat het je oplevert en hoe dat met wetenschappelijke studies is onderbouwd en waarom je je bedrijf tot Xceptional zou willen ontwikkelen, ook wat daarbij de uitdagingen zijn.

Deel 3: aan de slag, hoe maak je de transitie in de praktijk?
In deel 3 legt Piksen uit dat er 9 bouwstenen zijn om te komen tot een Xceptional. Die bouwstenen zijn opgenomen in: 'Het Becoming Xceptional model'.

Van bezieling tot eigen verantwoordelijkheid
Iedere bouwsteen krijgt aandacht in deel 3. De bouwstenen zijn onder te verdelen in: strategie, medewerkers, klanten en monitoring. Per bouwsteen zijn essentiële vragen opgenomen waarop een antwoord moet worden gegeven. Zo kun je heel pragmatisch aan de slag om zelf stappen te ondernemen voor je eigen bedrijf.

Ontmoet de Xceptionals van Gerrit Piksen is meer dan de moeite van het lezen waard en kan je echt helpen op weg naar een klantgerichtere organisatie in 2020.

Simone Blokhuis, Senior Marktmanager Particulieren Centraal Beheer Achmea