De eerste zin van dit boek is veelbetekenend: 'Wij zijn gefascineerd door organisaties die echt verschil maken voor klanten, aandeelhouders en medewerkers'. Het is de kern van het boek 'Briljante businessmodellen – Een bijzondere benadering voor betere business' van Kemperman, Geelhoed en Op 't Hoog. De auteurs hebben, met bijdragen van twaalf andere case-auteurs, een werk samengesteld dat zowel een conceptueel kader geeft als praktische verhalen biedt over succesvolle bedrijven.

Centraal in 'Briljante businessmodellen' staat het begrip waardecreatie. Hoe waarde wordt gecreëerd en – belangrijker - hoe daarin de balans wordt gevonden in waarde voor zowel klanten, medewerkers, aandeelhouders als maatschappij. Jeroen Kemperman, Jeroen Geelhoed en Jennifer Op 't Hoog beschrijven organisaties die zich onderscheiden van de rest en zelfs de spelregels van de markt veranderen. Van cases als Ikea en Zappos tot aan minder bekende als Ristorante D'O en Home Plus.

De basis van het boek is het 'conceptueel kader voor briljante businessmodellen'; een systematiek waarmee 16 praktijkvoorbeelden van succesvolle bedrijven worden beschreven. Tegelijk kan de systematiek door de lezer gebruikt worden voor waardecreatie binnen de eigen organisatie.

Direct na introductie van het conceptueel kader geven de auteurs -die vrijwel allemaal uit de marketing- en merkenhoek komen- de fundamenten voor een briljant businessmodel. Een apart hoofdstuk wordt gewijd aan de beschrijving van wat er onder een businessmodel verstaan wordt. Het is even zoeken naar een definitie, want die wordt niet op de traditionele manier gegeven. De auteurs geven niet echt een definitie, maar behandelen de definitie aan de hand van de volgende vraag: 'Wat biedt de organisatie aan wie en op welke manier creëert ze daarmee waarde voor alle betrokkenen?' Hierbij geven de auteurs houvast door te stellen dat een businessmodel bestaat uit vier onderdelen: marktsegmenten, waarde voor de klant, levering en operatie.

Wat in mijn ogen ontbreekt, is het (dieper uitgewerkte) verdienmodel als onderdeel van het businessmodel. Hoe wordt er geld verdiend? Los van algemene marketingaspecten als visie, merkpositionering en waardepropositie voor de klant lijkt deze vraag ondergeschoven te zijn in het abstractere 'waarde voor aandeelhouders'. De lezer die ondernemer is zal zeker gecharmeerd zijn van de marketinginsteek van dit boek, maar zal ook snel nieuwsgierig worden naar de bottom-line-vraag.

Vooral de waarde vóór de klant (die in dit boek overigens 'klantwaarde' wordt genoemd) komt goed naar voren; zowel in het conceptueel model als in de cases. Een 'kadootje' binnen dit kader is het model waarbij de lezer zelf aan de slag kan met waardeproposities voor klanten. Een indeling in waardevergrotende (meer = meer) en waardeverkleinende elementen (meer = minder) biedt een heldere richtlijn.

Een 328 pagina's tellende hardcover; voor een managementboek vrij dik. Het grootste deel bestaat uit 16 praktijkvoorbeelden die zich, vanwege de consistente opbouw, gemakkelijk laten lezen. Bovendien is het boek gemakkelijk weg te leggen en weer op te pakken. Her en der zijn tekst en uitleg wat wollig en abstract en had de inhoud beknopter mogen zijn. Zeker gezien het (te verwachten) niveau van de lezer.

Een detail in de vormgeving zijn de speelse diamant-afbeeldinkjes die overal in het boek opduiken. Wat mij betreft iets te veel; de inhoud heeft het niet nodig.

Een mooi werk met een conceptueel kader vol elementen waar je zelf mee aan de slag kunt, praktijkvoorbeelden en een boek dat in je kast staat waarvan je weet: 'daar blader ik nog eens doorheen'. Bovendien is er een website gekoppeld aan het boek (www.wikibusinessmodels.com).

De nadruk ligt stevig op de marketingkant, waarde vóór de klant bieden. Als kernlid van Platform voor Klantgericht Ondernemen beschouw ik dit boek als waardevol binnen het vakgebied. Als in een volgende versie/druk meer aandacht uitgaat naar bijzondere verdienmodellen - de concrete inkomstenkant voor ondernemingen - groeit dit boek wat mij betreft uit tot een briljant voor ondernemers, bestuurders, managers en studenten.

Gerecenseerd door:

Robert Buisman Interim Manager & Sales Consultant bij Sales in Business en PvKO kernlid